۵نوع شکلات و طرز تهیه آن
شکلات، این خوراکی محبوب و وسوسه‌انگیز، سال‌هاست که دل آدم‌ها رو برده! چه توی کیک و شیرینی باشه، چه به‌تنهایی خورده بشه، همیشه یه گزینه خوشمزه‌ست. اما تا حالا فکر کردین شکلات چطور تهیه می‌شه و چند نوع داره؟ توی این مقاله هم طرز تهیه شکلات رو مرحله به مرحله توضیح می‌دیم، هم با انواع مختلف شکلات آشنا می‌شیم. با ما همراه باشین
تاریخچه‌ای کوتاه از شکلات
شکلات ریشه‌ای عمیق در تاریخ داره. برای اولین‌بار اقوام مایا و آزتک در آمریکای مرکزی از دانه‌های کاکائو استفاده کردن و نوشیدنی تلخی ازش درست می‌کردن که بیشتر جنبه مذهبی و دارویی داشت. بعدها با ورود کاکائو به اروپا در قرن ۱۶، شکلات به شکل خوراکی و شیرین تبدیل شد و کم‌کم جای خودش رو توی قلب مردم باز کرد.
دانه کاکائو از درخت تا شکلات
شکلات از دانه‌های درخت کاکائو تهیه می‌شه. این دانه‌ها درون غلاف‌هایی رشد می‌کنن و بعد از برداشت:
تخمیر می‌شن (برای چند روز زیر برگ موز یا داخل ظرف‌های چوبی می‌مونن تا طعم واقعی‌شون آزاد شه) ۱.
- خشک می‌شن
- بو داده می‌شن (Roasting)
- خرد و آسیاب می‌شن تا خمیر کاکائو (Cocoa Mass یا Cocoa Liquor) حاصل شه
از این خمیر، دو بخش اصلی به دست میاد:
کره کاکائو (Cocoa Butter): چربی طبیعی کاکائو
پودر کاکائو (Cocoa Powder): بخش خشک و پودری
مواد اصلی شکلات
مواد اولیه بسته به نوع شکلات فرق داره، ولی ترکیبات اصلی به‌طور کلی اینا هستن:
خمیر کاکائو یا پودر کاکائو
کره کاکائو
شکر
شیر خشک (برای شکلات‌های شیری)
لسیتین (امولسیفایر طبیعی)
وانیل یا طعم‌دهنده‌ها
طرز تهیه شکلات خانگی
حالا بریم سر اصل ماجرا: چطور شکلات درست کنیم؟
طرز تهیه شکلات تلخ خانگی
مواد لازم:
۱/۲ پیمانه پودر کاکائو
۱/۴ پیمانه کره کاکائو یا روغن نارگیل
۳-۴ قاشق غذاخوری عسل یا شکر
کمی وانیل (اختیاری)
طرز تهیه:
- کره کاکائو یا روغن نارگیل رو روی حرارت غیر مستقیم (روش بن‌ماری) ذوب کنین.
- پودر کاکائو رو کم‌کم اضافه کنین و هم بزنین تا یکدست شه.
- شیرین‌کننده و وانیل رو اضافه کنین و خوب ترکیب کنین.
- مواد رو داخل قالب بریزین و توی یخچال یا فریزر بذارین تا سفت شه.
نکته: می‌تونین بهش آجیل، میوه خشک یا حتی پودر قهوه اضافه کنین تا طعم متفاوتی بگیره.
انواع شکلات
شکلات‌ها انواع مختلفی دارن که بسته به درصد کاکائو و مواد افزودنی‌شون تقسیم‌بندی می‌شن:
۱. شکلات تلخ (Dark Chocolate)
درصد بالایی از کاکائو داره (معمولاً ۵۰ تا ۹۹ درصد)
بدون شیر یا با مقدار کمی شیر
خواص آنتی‌اکسیدانی بالا
برای سلامتی قلب مفیده (البته در حد تعادل)
۲. شکلات شیری (Milk Chocolate)
پرطرفدارترین نوع شکلات در جهان
حاوی شیر خشک، شکر و درصد کمتری از کاکائو
طعم ملایم و شیرین‌تر نسبت به شکلات تلخ
۳. شکلات سفید (White Chocolate)
در واقع «شکلات» واقعی نیست چون پودر کاکائو نداره!
فقط از کره کاکائو، شکر و شیر درست می‌شه
طعمی خامه‌ای و ملایم داره
۴. شکلات روبی (Ruby Chocolate)
رنگ صورتی طبیعی داره!
از دانه‌های خاص کاکائو به نام «روبی» تولید می‌شه
طعم میوه‌ای و متفاوتی داره
۵. شکلات خام (Raw Chocolate)
فرآیند حرارت‌دهی کمی روش انجام شده
بیشتر خواص طبیعی کاکائو رو حفظ کرده
مورد علاقه طرفداران تغذیه سالم
نکاتی برای درست‌کردن شکلات حرفه‌ای در خانه
درجه حرارت مهمه: اگه شکلات رو بیش از حد حرارت بدین، می‌سوزه و طعم بدی می‌گیره.
تمپرینگ شکلات (Tempering): اگر می‌خواین شکلات براق و شکننده‌ای داشته باشین، باید شکلات رو طبق دمای خاصی ذوب و سرد کنین.
قالب مناسب: برای ظاهر بهتر، از قالب‌های سیلیکونی یا مخصوص شکلات استفاده کنین.
نگهداری: شکلات رو در جای خنک و خشک نگه‌دارین. اگه یخچال گذاشتین، توی ظرف دربسته باشه تا بو نگیره.
خواص شکلات
شکلات (مخصوصاً نوع تلخش) خواص زیادی داره:
افزایش تمرکز و هوشیاری
کاهش استرس و بهبود خلق‌وخو (به خاطر آزاد کردن سروتونین)
بهبود عملکرد قلب و عروق
منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها
توجه: شکلات در کنار این خواص، کالری و قند داره، پس در مصرفش باید تعادل رعایت بشه.
کاربردهای شکلات در آشپزی
شکلات فقط یه خوراکی نیست؛ یه عنصر طلایی توی آشپزیه! مثلاً:
شکلات ذوب‌شده برای پوشش کیک‌ها و دسرها
شکلات چیپسی داخل کوکی و کیک
استفاده در موس شکلات، براونی، ترافل، هات چاکلت و…
تکنیک‌های تمپرینگ شکلات (Tempering)
اگه دنبال یه شکلات حرفه‌ای با بافت براق و صدای “کِرَک” هنگام شکستن هستین، تمپرینگ شکلات یه مرحله ضروریه. این فرآیند باعث می‌شه شکلات:
در دمای اتاق فرم خودش رو حفظ کنه
براق و صاف باشه
هنگام تماس با دست، سریع آب نشه
مراحل ساده تمپرینگ:
- ذوب‌کردن دو سوم شکلات: شکلات خرد شده رو در ظرف بن‌ماری بذارین تا به دمای حدود ۴۵-۵۰ درجه سانتی‌گراد برسه.
- اضافه‌کردن یک‌سوم باقی‌مونده: شکلات باقی‌مونده رو بهش اضافه کنین و هم بزنین تا دما به حدود ۳۱ درجه برسه.
- استفاده از شکلات: حالا شکلات آماده قالب‌گیری یا استفاده در دسرهای حرفه‌ایه.
افزودنی‌های جالب به شکلات
شما می‌تونین شکلات‌هاتون رو با مواد مختلفی ترکیب کنین و طعم‌های متفاوتی بسازین:
ادویه‌ها: دارچین، فلفل قرمز، هل، زنجبیل
عصاره‌ها: نعناع، پرتقال، قهوه
آجیل و دانه‌ها: بادام، پسته، فندق، تخم کدو، کنجد
میوه‌های خشک: کشمش، کرنبری، زغال‌اخته، موز خشک‌شده
نمک دریایی: طعمی متفاوت و خاص برای شکلات تلخ
طرز تهیه شکلات شیری خانگی
مواد لازم:
۱/۴ پیمانه پودر کاکائو
۱/۴ پیمانه شیر خشک
۳ قاشق غذاخوری کره کاکائو یا روغن نارگیل
۳ قاشق غذاخوری شکر یا عسل
کمی وانیل
روش تهیه:
۱. روغن یا کره کاکائو رو ذوب کنین. ۲. شیر خشک، پودر کاکائو و شکر رو اضافه کنین و خوب مخلوط کنین. ۳. اگه مخلوط سفت شد، می‌تونین کمی شیر یا آب جوش اضافه کنین. ۴. قالب‌گیری کرده و در یخچال قرار بدین تا ببنده.
شکلات و سلامت روان
شکلات فقط شکم رو راضی نمی‌کنه، بلکه روی مغز هم تاثیر می‌ذاره! شکلات تلخ حاوی ترکیباتی مثل:
فنیل‌اتیل‌آمین (PEA): تحریک‌کننده‌ی مغز برای ترشح احساس شادی
تئوبرومین: محرک خفیف که باعث سرحال‌تر شدن می‌شه
منیزیم: که به کاهش اضطراب کمک می‌کنه
مطالعات نشون داده مصرف متعادل شکلات می‌تونه به کاهش افسردگی و افزایش حس مثبت کمک کنه.
شکلات در فرهنگ‌های مختلف
شکلات توی فرهنگ‌های مختلف جایگاه خاصی داره:
مکزیک: جایی که شکلات با فلفل ترکیب می‌شه و در غذاهایی مثل “موله” استفاده می‌شه.
فرانسه و بلژیک: به خاطر شکلات‌سازی هنری و باکیفیتشون معروفن.
ایران: شکلات ایرانی در دهه‌های اخیر پیشرفت خوبی داشته، مخصوصاً در طعم‌های سنتی مثل زعفرانی یا گلاب.
ایده‌هایی برای بسته‌بندی شکلات خانگی
اگه می‌خواین شکلات‌های خونگی‌تون رو هدیه بدین یا بفروشین، بسته‌بندی جذاب خیلی مهمه:
استفاده از کاغذ مومی رنگی یا فویل طلایی
گذاشتن در جعبه‌های مقوایی شیک
چسبوندن برچسب‌های دست‌ساز با اسم یا تاریخ تولید
بستن روبان دور جعبه برای زیبایی بیشتر
اشتباهات رایج هنگام تهیه شکلات خانگی
گرم‌کردن بیش‌ازحد: باعث سوختن کاکائو و تلخ شدن طعم می‌شه.
اضافه‌کردن آب: حتی مقدار خیلی کم آب می‌تونه بافت شکلات رو خراب کنه.
استفاده از شکلات بی‌کیفیت: مواد اولیه خوب، نتیجه بهتر می‌ده.
عدم صبر: بذارین شکلات کامل خنک شه، قبل از خوردن یا جابه‌جایی.
جمع‌بندی
تا اینجای مقاله، با تاریخچه شکلات، نحوه تهیه، انواع آن، خواص، کاربردها، نکات حرفه‌ای و حتی ایده‌های تزئین و بسته‌بندی آشنا شدیم. شکلات فقط یه خوراکی نیست، بلکه دنیایی از طعم، فرهنگ و خلاقیته. اگه شما هم تا حالا شکلات خونگی درست نکردین، وقتشه دست به کار بشین
ویکی پدیا
