دیابت بارداری چیست ؟
روش های کنترل آن توسط خود مادر :
دیابت بارداری یک نوع دیابت بشمار می رود که در زمان حاملگی به صورت افزایش قند خون توسط پزشک یا خود مادران با توجه به علائمی که از آن ظهور می کند ، تشخیص داده می شود . علت اصلی وقوع دیابت بارداری در مادران ، عدم توانایی بدن مادر به تولید انسولین به میزان لازم است ، این موضوع منجر به افزایش قند خون می شود اگر به موقع کنترل نشود ممکن است برای مادر و نوزاد مشکلاتی به همراه داشته باشد . خطر ابتلا به دیابت بارداری حتی خانم هایی که هیچگاه سابقه ی دیابت نداشته اند را نیز تهدید می کند . در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل چگونگی وقوع دیابت بارداری و معرفی روش های موثر و سودمند در کنترل این بیماری را به شما ارائه دهیم پس تا انتهای این مطالب با ما همراه باشید .
انواع دیابت بارداری :
دیابت بارداری به دو دسته تقسیم می شود :
کلاسه A1 : در این نوع دیابت بارداری می توان قند بارداری را با استفاده از یک رژیم غذایی مناسب کنترل کرد .
کلاسه A2 : در این نوع دیابت بارداری برای کنترل آن ، بیمار مجبور است که از انسولین و یا سایر داروهای خوراکی کمک بگیرد .
علائم دیابت بارداری :
دیابت بارداری اغلب بدون علامت است به طور عمده برای اولین بار در دوران حاملگی شناسایی می شود . به همین دلیل به مادران باردار توصیه می شود که در بین هفته های ۲۴ و ۲۸ بارداری ، به پزشک مراجعه کرده و قند خون خود را اندازه گیری کنند که این کار در اکثر اوقات در یک یا دو مرحله و با استفاده از محلول های قندی با غلظت های متفاوت (۵۰ ، ۷۵ یا ۱۰۰ گرم ) زیر نظر پزشک متخصص انجام می شود . مادرانی که با خطر ابتلا به دیابت بارداری مواجه هستند مانند : داشتن سابقه ی دیابت بارداری در حاملگی قبلی و یا علائمی از دیابت را داشته باشند ، اندازه گیری قند خون آن ها را پزشک دراولین ویزیت زمان حاملگی انجام می دهد . در صورتی که نتیجه ی اولین آزمایش منفی باشد ، بین هفته های ۲۴ و ۲۸ آزمایش دیگری گرفته می شود .اما در کل علائمی که اکثر مادران باردار مبتلا به دیابت بارداری ممکن است با آن ها مواجه شوند به شرح زیراند :
- تشنگی شدید و غیر معمول
- تکرار ادرار
- تهوع
- خستگی
- عفونت های مکرر مثانه
- تاری دید
- وجود قند در آزمایش تشخیصی
البته به دلیل مشابه بودن این علائم به علائم طبیعی دوران بارداری بهتر است در صورت بروز مکرر هریک از علائم فوق الذکر به پزشک متخصص مراجعه کنید .
چه عواملی خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش می دهند ؟
- اضافه وزن و چاقی
- سن بالاتر از ۲۵ سال
- داشتن سابقه دیابت نوع ۲ در افراد درجه اول خانواده
- سابقه تولد نوزاد مرده
- داشتن سابقه دیابت بارداری در حاملگی قبلی
- قرار داشتن قند خون در فاز پیش دیابت قبل از بارداری ( بالاتر از ۱۰۰ میلی گرم بردسی لیتر)
روش های کنترل کردن دیابت بارداری توسط خود مادر :
- تهیه و رعایت برنامه غذایی مناسب زیر نظر کارشناس تغذیه
- انجام فعالیت های ورزشی مناسب دوران بارداری (در صورت عدم محدودیت مادر )ورزش در کنترل دیابت بارداری بسیار موثر است . ورزش های هوازی برای دوران بارداری مناسب تر هستند از جمله : یوگا ، پیاده روی و ایروبیک . زمان ورزش و انجام فعالیت های ورزشی برای مادرانی که با محدودیت ورزشی همراه نیستند حداقل ۳۰ دقیقه در روز است که می توان به دو یا سه قسمت زمانی آن را تقسیم کرد که به سلامت مادر خللی وارد نشود و انجام آن ها برای او دشوار نشود .
- استفاده از داروهای تزریقی ( انسولین : شروع انسولین به معنای عدم رعایت رژیم غذایی و ترک فعالیت های ورزشی نیست چرا که این دو باید هماهنگ با مصرف دارو ادامه یابند ، تزریق انسولین هیچ گونه ضرری برای مادران باردار و جنین آن ها ندارد زیرا نمی توان از طریق رگ های خونی جفت به او انتقال پیدا کند . درواقع استفاده از انسولین در صورت نیاز و کنترل قند خون می توانند دو عامل موثر در کاهش و کنترل عوارض دیابت بارداری در مادر و جنین باشند .) و یا مصرف داروهای خوراکی از جمله : متفورمین در موارد خفیف و هفته های آخر بارداری ( در صورت نرسیدن به اهداف درمانی)
- پایش مرتب قند خون توسط گلوکومتر و ثبت آن در جدول مناسب برای خودپایشی و ارائه ی آن به پزشک معالج .
برای درمان دیابت بارداری چه غذاهایی بخوریم ؟
- در صورت ابتلا به دیابت بارداری به میزان لازم از مواد غذایی فیبر دار استفاده کنید . سعی کنید ، حتما از مواد غذایی فیبردار مثل : میوه سبزیجات ، حبوبات و غلات سبوس دار استفاده کنید .
- این نکته را فراموش نکنید که نیاز شما به شیر و لبنیات بیشتر از هر زمان دیگری است . سعی کنید در برنامه غذایی خود از تمامی گروه های غذایی استفاده کنید .
- مادران مبتلا به دیابت بارداری باید سعی کنند غذاهایی که از پروتئین بدون چربی برخوردارند ، مثل : ماهی ، بوقلمون ، مرغ ، توفو ، تخم مرغ ، آجیل ، لوبیا ، حبوبات ، کنیوا ، انواع دانه ها را استفاده کنند . مصرف بیشتر پروتئین به همراه کربوهیدرات یا انتخاب کربوهیدارت هایی که در آن ها پروتئین موجود است به ایجاد تعادل قند خون مادران مبتلا به دیابت بارداری کمک بسزایی می کند .
دیابت بارداری چه عوارضی به همراه دارد ؟
کنترل به موقع و مناسب قند خون در زمان بارداری ، وقوع عوارض زیر را کاهش می دهد .
- عوارض مادری : بالا رفتن فشار خون مادر ، پاره شدن نا به هنگام کیسه آب ، زایمان زود رس ، عفونت های ادراری در نیمه دوم
- عوارض جنینی : (ماکروزومی ) یا رشد بیش از حد جنین ، افت قند خون یا کلسیم نوزاد ، سخت شدن زایمان به دلیل درشتی جنین / البته پس از متولد شدن نوزاد ، پزشک قند خون او را چک می کند ؛ اگر قند خون نوزاد کم باشد نیازمند این است که با تزریق درون رگی گلوکز آن را به حالت طبیعی برساند . /
